Nobel Barış Ödülü’nün 2024 yılındaki sahibi, Japon kuruluş Nihon Hidankyo (Japon Atom ve Hidrojen Bombası Kurbanları Konfederasyonu) oldu.
Nihon Hidankyo, Japonya’da Hiroşima ve Nagazaki’ye atılan atom bombalarının akabinde bölgede hayatta kalmayı başaranlar tarafından 1956 yılında kuruldu.
Nükleer silahlanmaya karşı kurulan Nihon Hidankyo için, Nobel Komitesi’nden, “Nükleer silahlardan arındırılmış bir dünya için gösterdikleri eforlar ve nükleer silahların yıkıcı gücüne şahit olarak yaşadıklarını aktarmaları sebebiyle mükafatı hakkettiler” sözleri kullanıldı.
NİHON HİDANKYO’NUN SİYASİ İLİŞKİLERİ
Nihon Hidankyo’nun kurulduğu tarihten 3 yıl sonra 1959 yılında Japonya Sosyalist Partisi ile birlikte ABD zıddı Japonya Güvenlik Antlaşması hareketine dahil olması, kuruluşun kendi içerisindeki birlikte çatlaklara yol açtı.
Birçok destekçi bu sebeple Nihon Hidankyo’dan ayrıldı.
Demokratik Sosyalist Parti önderi Masatoshi Matsushita tarafından muhafazakar Liberal Demokratlar’ın da dayanağı ile yeni bir örgüt kurulduğu açıklandı.
KOMÜNİST GERİLİM
Sovyetler Birliği’nin 1961 yılında nükleer testlere tekrar başlamasıyla içerideki komünist küme testleri kınamadı.
Komünist kümenin nükleer testleri kınamaması sebebiyle iç tansiyonlar başladı.
Daha sonra rastgele bir ulusun nükleer testlerini kınadığı belirtilen ve Japon Sosyalist Partisi tarafından desteklenen yeni bir küme oluşturuldu.
Örgüt, 1965 yılına gelindiğinde siyasi hareketlerle bağlantı kurmama kararı aldı.
FÜZE KRİZİ VE TÜRKİYE
Sovyetler Birliği, 1958 yılında ABD ve Birleşik Krallık’la ilan ettiği nükleer test moratoryumunu 1961 yılında bozarak, Çar Bombası’nı patlattı.
ABD’nin 1959 yılında Sovyetler Birliği’ne karşı Türkiye’ye yerleştirdiği Jüpiter füzelerine karşılık 1962 yılında Sovyetler’de Küba’ya nükleer füze yerleştirdi.
Dünyada artan nükleer silah tansiyonu o devir ABD’nin Jupiter füzelerini Türkiye’den çekmesini kabul etmesiyle çözülmüştü.
Japon kuruluş Nihon Hidankyo, bilhassa kurulduğu periyottan kısa müddet sonra içindeki siyasi kümelerin iç çatışmaları sebebiyle taraf değiştirdi. 1959’da ABD-Japonya Güvenlik Antlaşması zıddı harekete Japon Sosyalist Partisi’nin de dayanağı ile dahil oldu. 1961 yılında ise Sovyetler’in kınanmaması sebebiyle yeni bir küme oluştu. Bölünmelerin attığı kuruluşda, 1965 yılında, siyasi hareketlerle alaka kurulmaması kararı alındı.