Sıfır arabaların hangi ÖTV dilimine gireceğini belirleyen matrah limitleri aracın vergisiz fiyatı üzerinden hesaplanıyor. Kur artışı ve araç bulunulurluğundaki ıstıraplar nedeniyle vergisiz fiyatların yükselmesiyle yüzde 45, 50, 60 ve 70’lik ÖTV dilimlerinde araç kalmadı. Temmuz 2023 itibariyle Türkiye’de satılan bütün modeller yüzde 80’lik ÖTV dilimine girdi.
Bu durumunun yerli üretimin avantajını ortadan kaldırdığını ve ithalatı artırdığını, tıpkı vakitte düşük gelirli vatandaşların araçlara ulaşımını engellediğini belirten Otomotiv Sanayii Derneği (OSD) Yönetim Kurulu Lideri Cengiz Eroldu, “45, 50, 60, 70 vergi diliminde yerli üreticilere bir rekabet avantajı sağlayan bir durumdu. Artık yerli üreticilerin araçları aslında ithalatçılara nazaran daha fazla artmış oldu” dedi.
Eroldu, OSD tarafından İstanbul’da düzenlenen basın toplantısında, otomotivin birinci yarı sonuçlarını ve bölümdeki aktüel gelişmeleri kıymetlendirdi.
“TÜM MODELLER YÜZDE 80’LİK ÖTV DİLİMİNDE”
Cengiz Eroldu, “Aralık ayında 80 ve üzeri vergi diliminde olan araçlar, pazarın yüzde 65’ini oluşturuyordu. Haziran ayında bu sayı 98’e geldi, temmuz ayında da yüzde 100 oldu, tekrar yapılan artırımlarla ve ÖTV matrahlarının değişmemesi sonucunda. Bu doğal 45, 50, 60 vergi diliminde yerli üreticilere bir rekabet avantajı sağlayan bir durumdu. Artık yerli üreticilerin araçları aslında ithalatçılara nazaran daha fazla artmış oldu zira 80’lik araçlarda, sene başında 80 olan bir araçta vergi değişimi yok ama sene başında 50 olan bir araçta 50’den 80’e gittiğiniz vakit bir vergi değişimi de geliyor. Bu da aslında gerçek muhtaçlık sahiplerinin mobiliteye muhtaçlıklarının erişimlerini zorlaştıran bir durum. Yani bütün Türkiye’de satılan bütün araçların yüzde 80’lik ÖTV diliminde olması bence Türk tüketicisinin mobiliteye erişiminde değerli bir sorun.” diye konuştu.
Resmi Gazete’de yayımlanan ÖTV matrah limitleri… “YERLİ HİSSESİ AŞAĞI GERÇEK GİDİYOR”
OSD olarak ÖTV matrah güncellemesi konusunda bir teşebbüsleri olup olmadıkları sorusunu yanıtlayan Eroldu, şu sözleri kullandı:
“45-50-80 matrah yapısının oluşumunun emeli aslında hem tüketiciyi korumak hem de yerli endüstricinin rekabetçiliğini gözetmekti. O yapı bozuldu. Herkes 80’lik dilime girdi ve yerli eserlerin hissesi da aşağı yanlışsız gidiyor gördüğünüz üzere. Ancak bu natürel siyasi iradenin ve bakanlıkların vereceği bir karardır. Biz yalnızca bu durumun altını çizmek istiyoruz. Dar gelirli insanların araçlara erişimi şu anda zorlaştı. Daha evvel yüzde 50 ve yüzde 18 KDV ile araç alan vatandaşlarımız artık 80 ve artı 20 ile araç almaları lazım. Münasebetiyle bizim bir manada bu dar gelirli ve mobilite muhtaçlığı olan insanları gözetmemiz gerekiyor. Bunu söylemek istiyoruz.”
“TALEP DEVAM EDECEKTİR”
Mevcut ortamda otomotive olan talebin devam etmesini beklediklerini anlatan Eroldu, “Faiz enflasyon istikrarıyla bir arada yalnız otomotive değil, bugün güçlü tüketimden işte elektrik elektroniğe kadar birçok eserde bu talebin biz yılın ikinci yarısında da devam edeceğini öngörüyoruz. Şayet bu biçimde devam edeceksek yani faizler enflasyonun altında kalacaksa. Bir de doğal enflasyon beklentisiyle de alakalı bir şey var. Artık sokaktaki vatandaşlarımız enflasyonun artmaya devam edeceğini düşünüyorlarsa genel algı meğer o vakit mal alma saikı ön plana çıkıyor. Lakin biz ne vakit ki insanları enflasyonun düşme eğilimine gideceğine ikna edebiliriz? Ki şu anda yeni ekonomik program tam açıklanmadı. Açıklandığı vakit şayet bu şey yaratılırsa enflasyonun düşme eğilimine hakikat gideceği o vakit bu talepte de farklı bir taraf görebiliriz. Ancak bugünkü bildiğimiz ve gördüğümüz ortamın devamı halinde bu talep tekrar devam edecektir diye düşünüyorum.” tabirlerini kullandı.
“PAZAR 1 MİLYON ÜSTÜ GÖRÜNÜYOR”
Bu yıl pazarın 1 milyon adet düzeyine hakikat gittiğini belirten Eroldu, “Şimdi aslında şöyle bir şey var. Mayısa kadar olan tempoyu sürüklersek, bir milyonun üzerine gidiyor çok rahatlıkla. Yeniden herhalde 1 milyon arttı demek lazım pazara, yani şu andaki trend onu gösteriyor. Yani nerede durur, nereye sarfiyat kestirmek sıkıntı. Lakin esasen temmuz ayı sonunda 650’ye gelmiş olacağız ki Türkiye pazarı hepimiz biliyoruz yılın bilhassa son devrinde kuvvetli olur. Yani artık temmuzda 650 bin adet olduktan sonra sene sonunda 750 bin adet olmaz bu pazar.” diye konuştu.
“ÇİP SORUNU DEVAM EDİYOR”
Yerli üreticilerde şu andaki en kritik sorunları sıralayan Eroldu, “Aslında çiple ilgili problemlerimiz devam ediyor. O aşılamadı. Şu anda bizi en çok zorlayan, verimsiz üretimlere yol açan bahis, hâlâ çip yüklü materyal bulunurluğu. Materyal temininde problemlerimiz devam ediyor maalesef.” değerlendirmesinde bulundu.
“PAZARDAKİ SAYILAR SÜREKSİZ DEĞİL, KALICI”
Pazardaki sayıların evvelki aylardan sarkan teslimatlardan çok etkilenmediğini ve kalıcı sayılar olduğunu vurgulayan Eroldu, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Teslimatlar manasında ise artık şunu söyleyebilirim, çok marka olduğu için her markada nasıl bir konum var onu söylemek çok güç. Avrupa’da yılın birinci 6 ayında çok önemli bir lojistik sorunu yaşandı. Fabrikalarda üretilen araçlar alanlarda kaldı, pazarlara taşınamadı. Bu sırf gemi nakliyesi değil, kamyon nakliyesi ile ilgili çok önemli sıkıntılar oldu. Hatta Ukrayna-Rusya savaşında herkes anladı ki TIR sürücülerinin büyük kısmı Ukraynalıymış. Gerçekten bu teslimatlarda aslında bitmiş araçları müşteriye ulaştıramadılar. Artık oranın bir ölçü düzgünleştiğini görüyoruz. Onun için de Türkiye’ye gelen ithal araç sayısında bu aylar prestijiyle baktığımız vakit bir artış var. Bu natürel lojistik sorunlarının modül kesim çözülmesiyle alakalı. Bekleyen araç kesinlikle vardır fakat kuvvetli bir talep var. O açıdan bunlar süreksiz sayılar değil.”